adminVoel jij je na een maaltijd vaak opgeblazen, moe of heb je regelmatig last van je buik? Dan is de kans groot dat je lichaam niet goed reageert op bepaalde voedingsstoffen. Twee veelvoorkomende boosdoeners zijn gluten en lactose. In dit artikel leg ik uit wat de symptomen zijn van gluten- en lactose-intolerantie. Ook geef ik je tips over hoe je kunt ontdekken of dit op jou van toepassing is en wat je eraan kunt doen. Herkenning is namelijk de eerste stap naar verlichting.
Wat zijn gluten en lactose eigenlijk?
Laten we beginnen bij het begin. Gluten zijn eiwitten die voorkomen in granen zoals tarwe, gerst, rogge en spelt. Je vindt ze in alledaagse producten als brood, pasta, koekjes en pizza. Lactose is een melksuiker en komt voor in zuivelproducten zoals melk, yoghurt, room, vla en kaas. Wanneer je intolerant bent voor één van deze stoffen, betekent dat je lichaam ze niet goed kan verteren of verwerken. Dit leidt tot vervelende klachten, vooral in je darmen. Je bent dan niet allergisch, maar je lijf raakt wel uit balans en dat merk je.
Symptomen van glutenintolerantie
Glutenintolerantie wordt ook wel glutensensitiviteit genoemd. Dit is niet hetzelfde als coeliakie, een auto-immuunziekte waarbij het lichaam heftig reageert op gluten. Bij een intolerantie zijn de klachten minder heftig, maar nog steeds erg vervelend en beperkend in je dagelijkse leven.
Veel mensen ervaren na het eten van gluten een opgeblazen gevoel, alsof hun buik plotseling twee maten groter is. Sommigen krijgen buikpijn of krampen, terwijl anderen juist last hebben van wisselende ontlasting: soms diarree, soms juist verstopping. Vermoeidheid is een veelgehoorde klacht. Je kunt de hele nacht goed geslapen hebben, en je toch de hele dag uitgeput voelen. Ook hoofdpijn, migraine en een ‘wattig hoofd’ (ook wel brain fog genoemd) komen vaak voor. Tot slot kunnen stemmingswisselingen en prikkelbaarheid een rol spelen.
Symptomen van lactose-intolerantie
Lactose-intolerantie komt veel voor, ook bij mensen die het zelf niet in de gaten hebben. De klachten ontstaan vaak al binnen een uur na het eten of drinken van zuivelproducten. Veel mensen krijgen last van een opgeblazen buik of winderigheid. Ook buikkrampen, diarree of juist een rommelende, borrelende maag zijn bekende symptomen. Sommige mensen voelen zich na een glas melk of een schaaltje yoghurt ook misselijk of licht beroerd.
Mijn dochter had vaak buikpijn en als je dat iedere dag hoort, wordt het een soort van normaal (je went eraan). Maar dat is het natuurlijk niet. Wij zijn dus uiteindelijk toch maar langs de huisarts geweest en werden doorverwezen naar de kinderkliniek. Na enkele onderzoeken kwam eruit dat ze lactose intolerant is. Gelukkig in lichte mate, dus met wat kleine aanpassingen heeft ze een nu minder vaak buikpijn.
Hoe weet je of je een intolerantie hebt?
Wat goed werkt, is om jezelf goed te observeren. Houd een eetdagboek bij waarin je noteert wat je eet, wanneer en hoe je je daarna voelt. Dit kan al snel patronen blootleggen.
Een andere veelgebruikte methode is een eliminatiedieet. Hierbij laat je gluten of lactose een aantal weken volledig weg uit je voeding. Als je klachten afnemen of verdwijnen, is dat een duidelijk signaal. Voor een goede aanpak kan begeleiding van een diëtist of orthomoleculair therapeut veel verschil maken. Zij kunnen je helpen om een plan op te stellen dat werkt en dat past bij jouw lichaam en leefstijl. Het is ook belangrijk om te beseffen dat het niet altijd om grote hoeveelheden hoeft te gaan. Ook verborgen bronnen van gluten of lactose (in bijvoorbeeld sauzen, kant-en-klaarmaaltijden of snacks) kunnen klachten veroorzaken.
Wat kun je doen als je klachten hebt?
Als je vermoedt dat je een intolerantie hebt, kun je meteen stappen zetten. Het begint met bewuster kijken naar wat je eet. Lees etiketten zorgvuldig, want gluten en lactose zitten vaak verstopt in bewerkte voedingsmiddelen. Gelukkig zijn er tegenwoordig veel glutenvrije en lactosevrije alternatieven te vinden in de supermarkt, van plantaardige melk tot glutenvrije pasta’s en brood. De keuze is reusachtig vergeleken met een paar jaar geleden.
Daarnaast is het belangrijk om mild voor jezelf te blijven. Een intolerantie ontdekken is vaak een proces van vallen en opstaan. Het is geen falen als je per ongeluk iets eet waar je lichaam niet goed op reageert, het is onderdeel van leren luisteren naar je lijf. En als je eenmaal weet wat voor jou werkt, wordt het steeds makkelijker om bewuste keuzes te maken die goed voelen.
Herken jij deze symptomen?
Misschien herken jij jezelf in deze lijst van symptomen die horen bij gluten- of lactose-intolerantie. Misschien leef je al jaren met klachten waarvan je dacht dat ze er nu eenmaal bij hoorden. Weet dan: je bent niet alleen, en er is zóveel mogelijk om je beter te gaan voelen.
Intoleranties voor gluten of lactose kunnen je energieniveau, stemming en darmgezondheid flink beïnvloeden, vaak zonder dat je het doorhebt. Door de symptomen te herkennen en ermee aan de slag te gaan, kun je veel winst behalen in je dagelijks leven. Luister naar je lichaam. Het heeft je vaak meer te vertellen dan je denkt.
